تجزیه پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های زمستانه کلزا (.brassica napus l)

وجود اثر متقابل ژنوتیپ xمحیط ایجاب می کند که عملکرد ژنوتیپ ها در دامنه وسیعی از شرایط محیطی مورد ارزیابی قرار گیرند تا اطلاعات حاصل بتواند کارایی مربوط به گزینش و معرفی آنها را افزایش دهد. به این منظور عملکرد دانه 24ژنوتیپ زمستانه کلزا در نه منطقه سرد و معتدل سرد کشور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و به مدت دو سال زراعی 80-1379 و 81-1380 مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه واریانس مرکب با فرض ثابت بودن اثر ژنوتیپ ها و تصادفی بودن اثر سال ها و مکان ها انجام شد. نتایج نشان داد بین ژنوتیپ های مورد آزمایش تفاوت معنی داری از نظر عملکرد دانه وجود دارد. به استثنای اثر متقابل ژنوتیپ x سال که معنی دار نگردید، بقیه اثرهای متقابل معنی دار بود. برای تعیین ژنوتیپ های پایدار و پر محصول، تجزیه پایداری با استفاده از روش های ابرهارت وراسل، ضریب تغییرات ژنوتیپی، اکووالانس ریک ، واریانس پایداری شوکلا و ضریب رگرسیون فینلی و ویلکینسون انجام شد. در روش ابرهارت و راسل، اثر متقابل ژنوتیپ x محیط (خطی) معنی دار بود که بیانگر برازش مناسب مدل رگرسیونی می باشد، بنابراین ژنوتیپ ها بر اساس شیب خط رگرسیونی،متوسط عملکرد دانه و نیز انحراف از خط رگرسیون گروه بندی و ژنوتیپ های slm046 وparade به ترتیب با میانگین عملکرد دانه 3.43 و 3.34 تن در هکتار با سازگاری خیلی خوب در تمام محیط ها به عنوان ژنوتیپ های مطلوب انتخاب شدند. به کارگیری سایرروش های تجزیه پایداری (ضریب تغییرات ژنوتیپی، واریانس پایداری شوکلا و اکووالانس ریک) نیز ژنوتیپ های parade، slm046، fornax، licord وcolvert را به عنوان ارقام پایدار و سازگار معرفی کردند که تا حدودی موید نتایج حاصل از روش ابرهارت و راسل بود